 |
 |
| เพลงโคราช |
  |
| พ่อใหญ่ วิเศษพลกรัง ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดงพื้นบ้าน เพลงโคราช เมื่อปี พ.ศ. 2539 |
| เพลงโคราชเป็นวัฒนธรรมทางภาษาของชาวโคราช ร้องเล่นสืบทอดกันมาโดยอาศัยความจำและปฏิภาณไวพริบ จัดเป็นวรรณกรรมมุขปาฐะ ซึ่งเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวไม่เหมือนใคร จะเริ่มเล่นตั้งแต่เมื่อใดไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด มีแต่เพียงคำบอกเล่าต่อๆ กันมาว่า สมัยท่านท้าวสุรนารีมีชีวิตอยู่ ท่านชอบเพลงโคราชมากและเชื่อต่อๆ กันมาว่าเมื่อมีงานประจำปีที่ทางจังหวัดจัดขึ้นเพื่อฉลองท่านท้าวสุรนารีมหรสพที่ขาดไม่ได้ คือ เพลงโคราช เป็นบทบาทสำคัญในการอุ้มชูเพลงโคราชให้ดำรงอยู่ด้วยกระแสนิยมจ้างเพลงโคราชร้องแก้บน |
คุณกำปั่น บ้านแท่น หมอเพลงโคราชชื่อดังของจังหวัดนครราชสีมา |
เพลงโคราชพัฒนามาจาก “เพลงก้อม” มีลักษณะเด่นในการใช้คำร้องที่มีคำสัมผัสเป็นกาพย์กลอน และใช้ภาษาถิ่นผสมกับคำไทยภาคกลางมาร้อยเรียงเป็นบทเพลง ซึ่งในการขับร้องนั้นใช้ภาษาสำเนียงโคราชดั้งเดิม เพลงโคราชมีเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับชีวิตและสังคม เป็นเสมือนกระจกเงาที่ฉายความรู้สึกนึกคิดและความปรารถนาอันแท้จริงของชาวบ้าน ด้วยเหตุนี้เพลงโคราชจึงเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมท้องถิ่นของชาวโคราชที่เป็นแหล่งสะสมภูมิปัญญาท้องถิ่นภูมิปัญญาด้านภาษา อารมณ์ขัน การทำมาหากินและชีวิตที่ผูกพันกับธรรมชาติเป็นแหล่งบันทึกภาพวิถีชีวิตของคนในท้องถิ่นเป็นอย่างดี |
| ปัจจุบัน หมอเพลงได้รวมกลุ่มและจัดตั้งเป็นสมาคมเพลงโคราช โดยมีนายบุญสม สังข์สุข เป็นนายกสมาคมเพลงโคราช |
คุณบุญสม สังข์สุข นายกสมาคมเพลงโคราช |
 คลิ๊กเพื่อดาวน์โหลด หนังสือ เพลงโคราช เฉลิมพระเกียรติ เล่ม 1 |
 |
| ผ้าหางกระรอก |
ผ้าหางกระรอก” เป็นผ้าที่มีชื่อเสียง เอกลักษณ์คู่เมืองโคราชมาช้านาน มีลักษณะพิเศษอยู่ที่การใช้เส้นด้าย ๒ สี ควบหรือปั่นเข้าเป็นเกลียวผสม เรียกว่า “ลูกลาย” เมื่อนำไปทอกับ “เส้นยืน” ทำให้เนื้อผ้าแลดูเป็นเส้นฝอยฟู เหลือบระยับ คล้ายกับหางของกระรอก จึงเรียกว่า ผ้าหางกระรอก |
  |
| ความเชื่อ : ในการทอผ้าหางกระรอกจะทอเพียง ๑ ผืนเท่านั้น ในการทอผ้า ๑ เครือ ทั้งนี้จะทอให้มีความยาวไม่ให้ถึง ๘ ศอก เพราะจะตกโฉลกที่ว่า “แปดศอกผ้าห่มผีนอน” จึงทอเพียง ๗ ศอก ให้ตกโฉลกที่ว่า “เจ็ดศอก ผ้าปิดตาปันให้” หากจะทอให้ยาวกว่านี้ ก็จะทอไม่ให้ถึง ๘ ศอก โดยศอกที่ ๘ จะกำมือไว้ไม่ให้ครบ เรียกว่า “ศอกกำ”
(ที่มา : อ้อยทิพย์ เกตุเอม ๒๕๕๕) |
 |
| มวยโคราช |
มวยโคราช เคยมีชื่อเสียงโด่งดัง เป็นที่กล่าวขวัญในอดีต ดังคำกล่าวที่ว่า “นักมวยโคราช นักปราชญ์เมืองอุบล” นักมวยโคราชหลายคนได้รับการกล่าวขวัญยกย่องในด้านความเก่งฉกาจของฝีมือและชั้นเชิงโดยเฉพาะอย่างยิ่ง สุข ปราสาทหินพิมาย ฉายา “ยักษ์สุข, สุข ยักษ์ผีโขมด“ และกิตติศัพท์แม่ไม้มวยไทย โดยเฉพาะศอกสั้น อันตราย เกียรติประวัติปรากฏในช่วงระหว่าง พ.ศ. ๒๔๘๙ -๒๔๙๖ ณ เวทีราชดำเนินเป็นชื่อเสียงระดับประเทศที่ไม่มีผู้ต่อกร |
อนุสาวรีย์สุข ปราสาทหินพิมาย ณ ไทรงาม อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา
|
| นักมวยรุ่นใหม่ก็ก้าวขึ้นมามีชื่อเสียงโด่งดังอีกหลายคนตอกย้ำถึงความสามารถของนักมวยลูกหลานชาวโคราชอย่างแท้จริง อาทิ
|
|
| สามล้อโคราช |
การเดินทางมีหลากหลายพาหนะที่นำไปเราสู่จุดหมาย " สามล้อถีบ " เป็นวิธีหนึ่งของการเดินทาง ซึ่งแม้เวลาจะหมุนเวียน เปลี่ยนไป แต่สามล้อก็ยังคงผูกพัน และเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตในสังคมไทย กลายเป็นภาพลักษณ์ ของความภาคภูมิใจ ในความสามารถแห่งการประดิษฐ์ของคนไทย ที่นำไปประยุกต์ เข้ากับการประกอบ สัมมาชีพ ได้อย่างกลมกลืน |
|
| โทนโคราช |
“เสียงโทนมาจ๊ะเท่งจะ เธอจ๋าอย่าเอนอย่าโอน รำโทน เป็นการละเล่นพื้นบ้านที่นิยมเล่นกันมาแต่ครั้งโบราณกาล แต่ไม่ทราบแน่ชัดว่าเริ่มเล่นเมื่อใด และใครเป็นคนเริ่มก่อน แต่ในโคราชเป็นการละเล่นที่แพร่หลายสืบต่อกันมากว่า ๙๐ ปี แล้ว โดยใช้โทนเป็นเครื่องดนตรีเพียงอย่างเดียว ตีประกบตั้งแต่ ๒ ลูกขึ้นไปเพื่อให้จังหวะ บางหมู่บ้านอาจมีเครื่องดนตรีประกอบ เช่น ปี่ ระนาด ฉิ่งฉาบ เพื่อความครื้นเครง |
|
| แมวโคราช |
แมวโคราช หรือ แมวสีสวาด มีถิ่นกำเนิดอยู่ ณ อำเภอพิมาย โบราณเรียกว่า “แมวมาเลศ” หรือ “แมวดอกเลา” เพราะมีสีคล้ายดอกเลา มีชื่อเรียกอย่างหลากหลาย อาทิ แมวโคราช แมวสีสวาด แมวมาเลศ แมวดอกเลา แมวสีเทา |
|
 |
อาคาร 10 ชั้น 2 สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา